Van toolkits voor preventieve voetzorg tot aangescherpte zorgprofielen: collega’s Brenda Vlemminx en Annemiek Stienstra delen de laatste inzichten en nieuwste protocollen.
Eerste hulp bij voetulcus
Brenda: “Een voetulcus is een multidisciplinair probleem, dat wil je dus het liefst multidisciplinair aanpakken. Wanneer er sprake is van een plantair of diep voetulcus of wanneer er aanwijzingen zijn voor een infectie of perifeer arterieel vaatlijden, moet een patiënt direct verwezen worden naar een multidisciplinair voetenteam. Internist, schoenmaker, wondverpleegkundige, podotherapeut, vaatchirurg, verpleegkundig specialist en revalidatiearts werken daarbij samen om de patiënt de beste behandeling te bieden.
Daarnaast is het goed om ook in de eerste lijn een multidisciplinair team te hebben. Wanneer die twee teams samenwerken, zie je dat wonden snel ondervangen en behandeld worden en het aantal amputaties daalt.
Mijn advies is dus: leer je podotherapeuten en schoenmakers kennen, zodat de lijnen kort blijven wanneer er iets gesignaleerd wordt. Hou elkaar op de hoogte én hou elkaar scherp.”
Handige hulp: toolkits
De Nederlandse Diabetes Federatie heeft handige tools ontwikkeld die zorgverleners ondersteunen bij een tijdige signalering en doorverwijzing van mensen met een diabetische voet. Brenda: “Je vindt er bijvoorbeeld protocollen voor een voetscreening en een uitvoering van de enkel-armindex. Maar ook spreekkamerkaarten voor preventieve voetzorg of eerste hulp bij een diabetisch voetulcus. Het loont de moeite om er (nog) eens naar te kijken!”
Je vindt de toolkit hier.
Aangescherpte zorgprofielen
In 2021 is de Sims-classificatie voor het bepalen van het risico op een diabetische voet aangepast. Patiënten vallen daardoor sneller in een hogere classificatie en hebben dus eerder recht op pedicure en podotherapie.
Annemiek: “Een belangrijke verandering is dat mensen die geen diabetes hebben, maar wel gevoelsverlies (PS) of vaatlijden (PAV) hebben, nu ook een vergoeding voor podotherapie krijgen vanuit de basisverzekering.”
Brenda: “Afhankelijk van het zorgprofiel komen patiënten bij de POH, internist of andere specialist terecht. Het is dus belangrijk om de juiste diagnose te stellen. Onthoud: alles beneden de enkel bij mensen met diabetes is een diabetische voet of diabetisch voetulcus. Bekijk goed of er sprake is van infectie of ischemie en hoe de glucoseregeling is. Zie je binnen twee weken geen genezingstendens? Verwijs dan altijd door.”
Wist je dat…
…een infectie aan de diabetische voet niet altijd signalen geeft? Soms zie je geen verhoging of roodheid maar is er toch sprake van een infectie. Bepaal bij twijfel altijd een CRP. Zo’n vingerprik kan vaak in de huisartsenpraktijk gedaan worden en biedt direct zekerheid.
Homeland studies
Homeland is een academische werkplaats waarin meer dan 20 partijen uit onderzoek, praktijk, onderwijs en gebruikers samenwerken om te zorgen voor betere orthopedische hulpmiddelen. Annemiek: “Er lopen verschillende onderzoeken bij Homeland en een daarvan is het ontwikkelen van een implementatieplan voor huidtemperatuurmetingen van de voet. We brengen in kaart welke meetinstrumenten er zijn en welke geschikt en minder geschikt zijn om thuis te gebruiken. In dit grootschalige onderzoek werken verschillende disciplines samen en de eerste resultaten zijn vastgelegd in een rapport. Nu gaan we nadenken hoe we deze controle kunnen integreren in het zorgpad.”
Op de hoogte blijven? Volg Homeland op LinkedIn.
Update IWGDF richtlijnen
Onlangs heeft de IWGDF (International Working Group on the Diabetic Foot) nieuwe richtlijnen voor alle onderwerpen rondom diabetische voet gepubliceerd. Annemiek: “Als het goed is werken we allemaal volgens deze evidence-based richtlijnen. Ze worden vertaald in het Nederlands, maar dat duurt altijd even. Maar op de site van IWGDF kun je ze allemaal al vinden, inclusief filmpjes. Dus als je de laatste updates wilt weten over classificatie, wondgenezing, offloading, Charcot voet of preventie, kijk hier dan zeker eens!”
Je vindt de IWGDF guidelines hier.